Mosseltapijt op de Wadden:
Natuur verrast met recordgroei jonge mosselbanken
Wie nu over de drooggevallen platen van de Waddenzee loopt, waant zich niet op zand, maar op een levend tapijt van mosselen. Onderzoekers van Wageningen Marine Research telden een ongekende 7.000 hectare aan jonge mosselbanken — een record dat zijn weerga niet kent. “Zelfs de geschiedenisboekjes melden zoiets niet,” zegt onderzoeker Douwe van den Ende verbaasd.
Dertig jaar geleden zag het er nog somber uit voor de mossel op het Wad. Slechts 200 hectare aan droogvallende mosselbanken bleef over. Er volgde een noodoffensief: mosselzaadinstallaties, convenanten, visverboden — alles werd uit de kast gehaald om de soort te redden. En met resultaat, lijkt het. Maar of die herstelmaatregelen werkelijk dé oorzaak zijn van het huidige mosselwonder, blijft de vraag.
Mosselbank op het wad© Mosselbank met mosselen (Mytilus edulis) met meetpaal bij De Cocksdorp Ecomare via Wikimedia
Want de spectaculaire toename lijkt vooral te danken aan een reeks toevallige natuurlijke meevallers. Zo waren er de afgelopen jaren weinig verwoestende stormen en een opvallend lage stand van garnalen — de grootste vijand van jonge mossellarven. Tegelijkertijd wemelde het van de wijtingen, een roofvis die juist garnalen op het menu heeft. Tot verdriet van de garnalenvissers, maar tot voordeel van de mossel.
“Het laat vooral zien hoe dynamisch de natuur in de Waddenzee is,” zegt Harm Kampen van de Producentenorganisatie Mossel in het AD. “Hoeveel geld we ook in bescherming en pilots stoppen, natuurlijke schommelingen maken dat beleid soms volledig irrelevant.” Het roept de vraag op of bescherming van één soort wel effectief is, als het ecosysteem zélf continu in beweging is.
De jonge mosselen vestigen zich verspreid over zowel beschermde als niet-beschermde delen van het Wad. Mosselkwekers mogen uitsluitend oogsten in de diepere geulen die nooit droogvallen. Na een jaar worden de jonge wadmosselen geoogst en overgebracht naar de Oosterschelde, waar ze verder groeien tot consumptierijpe ‘Zeeuwse mosselen’ — eindigend in een dampende pan op tafel.
Toch blijft het succes van jonge mosselen onzeker. “De meeste halen de vijf jaar niet,” zegt onderzoeker Sander Glorius. Ze worden opgegeten, spoelen weg of liggen op een ongunstige plek. Maar áls een bank vijf jaar overleeft, ontstaat er iets bijzonders: een zelfversterkend systeem waarin jonge mosselen zich aan oudere hechten. Zo ontstaat geleidelijk een stabiele, robuuste mosselbank.
(Bron Foodlog)